Next Previous Contents

6. Tex/LaTex

Το TeX/LateX είναι ένα σύστημα στοιχειοθεσίας (typesetting), που βρισκόταν σε ευρεία χρήση στην δεκαετία 75-85. Είναι και σήμερα χρήσιμο για την συγγραφή επιστημονικού κειμένου, καθώς υποστηρίζει πολύ καλά τις μαθηματικές παραστάσεις (πετάξτε το word για πάντα), τα (πολυτονικά) ελληνικά και λύνει πολλά ιδιόρυθμα τυπογραφικά προβλήματα.

Τα σχετικά με το TeX/LateX, υπάρχουν πλέον σε ένα ξεχωριστό HOWTO: GreekTeXFAQ. Δείτε για τα σχετικά και το κεφάλαιο Links-gia-Tex .

Το TeX είναι ένα πρόγραμμα που έφτιαξε αρχικά ο καθηγητής Donald E. Knuth του Stanford University, για το γράψιμο κειμένων με πολλά μαθηματικά. Αρχικά το TeX δεν υποστήριζε ελληνικά, παρά μόνο τα λίγα ελληνικά σύμβολα που χρησιμοποιούν οι μαθηματικοί πολλές φορές για να δηλώσουν μεταβλητές σε εξισώσεις όπως:

$ y = \alpha\,x^2 $
όπου το TeX αντικαθιστά το \alpha με το ελληνικό "α".

Αυτό όμως δεν είναι και τόσο βολικό, γιατί το TeX χειρίζεται κάπως διαφορετικά τα ελληνικά σε math-mode (το ειδικό mode του TeX στο οποίο γράφεται κάθε εξίσωση) και διαφορετικά σε horizontal-mode που γράφεται το απλό κείμενο. Και σαφώς κανείς δεν θα ήθελε να πρέπει να γράφει τραγικά πράγματα όπως:

{$\Epsilon$}$\lambda${$\lambda$}$\'\alpha${$\delta$}$\alpha$.
μόνο και μόνο για να γράψει "Ελλάδα".

Μια πρώτη λύση ήρθε με το project BABEL του TeX-Users-Group, η οποία περιγράφεται παρακάτω.

6.1 Το project BABEL

Το project BABEL μπορεί να βρεθεί σε όλα τα Comprehensive-TeX-Archive-Network (CTAN) mirrors. Είναι στο directory .../tex-archive/babel/ και η ελληνική υποστήριξη του BABEL υπάρχει στο .../tex-archive/babel/greek/* .

Το project BABEL έχει φτιαχθεί κυρίως από ξένους, όμως, που δεν γράφουν σε "πραγματικά ελληνικά", αλλά σε greeklish. Έτσι, για παράδειγμα η λέξη "Ελλάδα" γράφεται σαν:

\GR{}Ella'da\EN{}

Που είναι σαφώς μια βελτίωση από το απαίσιο $...$ κόλπο.

Με τα κατάλληλα φίλτρα το BABEL μπορεί να φτιαχθεί έτσι ώστε να υποστηρίζει πραγματικά ελληνικά, και τελικά να γράφει κανείς:

Ελλάδα
και το φίλτρο να το μετατρέπει στο προηγούμενο παράδειγμα, ώστε το BABEL να δουλέψει σωστά!

6.2 Προσπάθειες εξελληνισμού του Tex/LaTex

Στο ΙΤΥ (Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών), υπάρχει ένα project με το όνομα GRTeX. Βλέπε "Διπλωματική εργασία GRTeX, Στέφανος Μαγγανάρης, Ιούνιος 1989, Πάτρα, Τμήμα Μηχ. Η/Υ και Πληρ."

Επίσης, ο Γ. Σπηλιώτης έχει κάνει διπλωματική εργασία στο Παν/μιο Αθήνας για Ελληνικά στο TeX/LaTeX.

6.3 Σύνδεσμοι για Tex/LaTex

Οι εξυπηρέτες του CTAN (Comprehensive TeX Archive Netowrk) είναι:


Next Previous Contents